Hashimoto’yu tetikleyen en yaygın kök nedenler şu şekildedir;
- Gıda Hassasiyetleri
- Besin Yetersizlikleri
- Stresle Başa Çıkma Sorunu
- Toksinler
- Kronik Enfeksiyonlar
- Bağırsak Geçirgenliği
Kök nedenlerin tespit edilmesi bazen güç olabilir ve derine araştırma yapmayı gerektirebilir. Ancak besin yetersizlikleri gibi tetikleyicilerin tespit edilmesi kolaydır. Buna karşın besin yetersizliklerinin düzeltilmesi altta yatan başka nedenler olsa dahi kişinin çok hızlı bir şekilde iyi hissetmesine neden olabilmektedir.
Besin Yetersizliklerinin Nedenleri Nedir ?
Günümüz tarım uygulamalarını da ve beslenme şeklini dikkate alırsak besin yetersizlikleri Hashimoto ve birçok insan için her zaman önemli bir etkendir. Konvansiyonel gıdaların tüketilmesi, kullanılan ilaçlar ve gıda hassasiyetleri, bağırsak enflamasyonu, sindirim ve emilim sorunları, bağırsak enfeksiyonları ve değişen bağırsak florası gibi nedenler ve hatta bazen hipotiroid’in kendisi dahi besin yetersizliklerine neden olmaktadır.
Düşük mide asidi, emilim sorunları ve sindirim enzimleri yetersizliği gibi nedenlerle organik ve besin değeri yüksek beslenen kişilerde dahi yetersizlik gözlenebilmektedir.
Hashimoto hastalarında yaygın görülen 6 besin yetersizliği;
En yaygın görülen yetersizlikler selenyum, D vitamini, B12, ferritin (demir depolayan protein) thiamine (B1) ve magnezyumdur. Bunlardan selenyum, B1 ve magnezyum kan testinde çok güvenilir sonuçlar vermemektedir. Buna karşın birçok Hashimoto hastasında yaygın olan bu besinlerin takviye edilmesi güvenlidir, nadir durumlarda yan etkilere neden olur.
1. Thiamine
Thiamine (B1) Hashimoto ve Crohn’s hastalığında çok yaygındır. B1 vitamini kronik yörünlük/bitkinliğin ve düşük kan basıncının çözümünde yardımcıdır. Günlük 600mg doz 3-5 günde yorgunlukta etkili olmaktadır. Kişide başka otoımmun sorunların olması (İBS, düşük kan basıncı, beyin sisi, kan şekeri sorunu vb.) kişinin B1 yetersizliğinin ipuçlarıdır.
Dozajı: 600 mg per day (three çapsules) – 3-5 gün gibi bir sürede etkisini gösterir.
Beklenen Yararlar; Daha fazla enerji, beyin fonksiyonlarında iyileşme, kan şekerinin düzene girmesi
Ne kadar süre kullanılmalı : 3 ay – 2 yıl
2. Selenyum
Selenyum yetersizliği Hashimoto’nun çevresel tetikleyicilerinden biridir. Bunun yanında İBS, Çolyak ve tahılsız beslenen kişilerde de yaygın görülür. Hashimoto’da selenyum takviyesini destekleyen çok sayıda araştırma vardır. Günlük 200 mcg dozun TPO antikorlarını 3 ay gibi sürede %50 düşürdüğü görülmüştür.
Dozajı: Günlük 200–400 mcg
Beklenen Yararlar; Kaygıda düzelme, T4’un T3’e çevrilmesinde düzelme, antikorlarda düşüş, daha fazla enerji, daha az saç dökülmesi ve kalp çarpıntısı.
Ne kadar süre kullanılmalı : 3 ay – 2 yıl
3. Magnezyum
Çoğunlukla “mucizevi besin” olarak bilinir. Magnezyum eksikliği migren, başağrısı, uygu sorunları, menstrual kramplar, kaygı bozukluğu, eklem ağrısı gibi birçok soruna neden olur. Uzun süre magnezyum kullanılması durumunda tiroid bezininin normale döndüğünü gösteren araştırmalar vardır. Magnezyum tiroid nodullerinde de etkilidir. Önerilen takviye; Magnesium Çitrate & Magnesium Glycinate. Kabızlık var ise çitrate; dışkı daha suluysa glycinate kullanılmalıdır.
Dozajı; Günde 1-4 tablet, yemeklerle
Beklenen Yararları; Kaygıda azalma, kalp çarpıntılarında azalma, daha çok enerji, tiroid bezinde düzelme, menstrual kramplarda düzelme, kabirlik sorunun düzelmesi, mikren, kramp, ağrıda düzelme ve daha iyi uyku. Etkisinin görülmesi tamamen kişinin genel durumuna bağlı.
Ne kadar süre kullanılmalı : 3 ay – hayat boyunca
Dikkat edilecekler : Tiroid ilaçları ile arasında 4 saat bırakılmalıdır. Zira magnezyum tiroid ilacı emilimini engelleyebilir. Uykudan önce almak tercih edilmelidir. Çitrate dışkıda değişiklik (hafif sulu) yapabilir. Bazı insanlarda glycinate kaygı sorunlarını kötüleştirebilir. Eğer kaygı sorunları varsa çitrate daha iyi bir seçenek olacaktır.
En Önemli 3 Tıroid Besin Testi :
D vitamini, B12, Çinko ve Ferritin için öncelikle test yapılması gerekmektedir. Bunlar için Fonksiyonal lab değerleri şöyledir;
1. D Vitamini – Hashimoto hastalarında çok yaygındır ve tiroid antikorları ile korelasyon göstermektedir. Türkiye’de yapılan bir araştırmada Hashimoto hastalarının %92’nde D vitamini eksiliği görülmüştür. 2013’de yapılan bir diğer araştırmada da düşük D vit düzeyinin antikorları kötüleştirdiği görülmüştür. D vit kişinin modunu düzeltip, antikorları düşürebilir.
Test olarak 3 ayda bir tekrar ederek Vitamin D, 25-OH bakılması önerilir. Yağda çözülen bir vitamindir. Optimal düzey 60 and 80 ng/L olmalıdır. Dozaj düzenli değerlendirmek üzere 2000 İÜ-5000 İÜ önerilir. Bunun yanı sıra güneşe çıkılması da önemlidir.
2. Vitamin B12 – B12 vücudun enerji üretimine destek olmaktadır ve Hashimoto’da yaygındır. B12 eksiliği yorgunluk, depresyon, nörolojik sorunlar, sindirim sorunları, beyin sisi ve kansızlık gibi çeşitli sorunlara neden olur. Vegan ve vejetaryen beslenen kişiler de B12 eksikliği riski yüksektir. Zira B12 sadece hayvansal proteinle elde edilebilir. Anemi sorunu, H. pylori, ve SİBO’su olan kişilerde de görülür. B12 düzeyi kanda kolayca bakılabilir. Optimal düzey 700-900 pg/ml olmalıdır. Standart testlerde malesef 200pg/ml’un altına düşmedikçe risk olarak görülmez.
Dozajı: 10 gün boyunca dünlük 5000 mcg; 10 gün sonra aynı doz haftalık olarak 4 hafta boyunca, ve devamında da aylık aynı doz.3 ayda bir de düzenli kontrolü yapılıp düzey değerlendirilmelidir. Düzey yükseltmek için ağızdan takviye yetersizse damardan da verilebilir.
3. Ferritin – Ferritin vücudun demir depolama protenidir. Düşük düzey ferritin Hashimoto ile ilişkilendirilen etkenlerdendir. Halsizlik, nefes alma güçlüğü ve saç dökülmesi gibi şeylere neden olmaktadır. Menstruasyon ve postpartum dönemindeki kadınlarda ferritin düşüklüğü yüksekdir. SİBO, H. pylori, düşük mide asidi, vegan/vejetaryen beslenme, manganese yetersizliği ve bakır, ağır metal toksisitesi ferritin düzeyini düşüren diğer nedenlerdendir.
Saç dökülmesinin durdurulması için Ferritin düzeyinin min 40 ng/ml olması, yeni saç çıkması için ise min 70 ng/ml olması önerilir. Optimal aralık 90-110 ng/ml.
Dosaj :Günlük 1-3 kapsıl, yemeklerle alınmalı.
Eylem Planı:
Hashimoto tedavisi için en önemli besinler; thiamine, selenyum, magnezyum (çitrate ve glycinate), ferritin, B12, ve vitamin D.
thiamine, selenyum, magnezyum kullanımı güvenlidir. Hashimoto hastaları bunları takviyelerle desteklemekten ciddi ölçüde fayda göre görecektir,
Hashimoto hastalarının düzenli (3 ayda bir) yaptırması zorunlu testler ferritin, B12, ve vitamin D’dir.
Bir cevap yazın